Động mạch vành là gì? Các bệnh thường gặp của động mạch vành

Theo Hội Tim mạch Việt Nam, động mạch vành là hệ thống mạch máu có chức năng nuôi dưỡng tim. Mỗi trái tim đều có hai động mạch vành, động mạch vành phải và động mạch vành trái. Chúng phát sinh từ đáy động mạch chủ, qua xoang Valsalva, và chạy trên bề mặt của tim.

Động mạch vành trái chạy một đoạn ngắn (khoảng 1-3cm) rồi chia thành hai nhánh lớn là động mạch liên thất trước và động mạch vành ngoài. Như vậy, hệ thống này bao gồm ba nhánh lớn có nhiệm vụ nuôi dưỡng tim: động mạch liên thất trước, động mạch vành ngoài và động mạch vành phải. Ba nhánh lớn này sẽ làm nảy sinh nhiều động mạch nhỏ hơn có công việc chính là dẫn máu giàu oxy từ động mạch chủ đến nuôi dưỡng tất cả các cấu trúc bên trong tim.

Ở những người có bệnh động mạch vànhLòng mạch vành bị thu hẹp do hình thành các mảng bám trên thành mạch, làm giảm lượng máu đến nuôi cơ tim. Lúc này, cơ tim không nhận đủ oxy và người bệnh xuất hiện triệu chứng đau thắt ngực. Một tên gọi khác của bệnh này là bệnh tim mạch vành, và tên thường gọi là bệnh tim thiếu máu cục bộ hay bệnh tim.

• Đau và khó chịu ở ngực, lưng, cổ, cánh tay và bụng khi vận động.
• Khó thở khi tập thể dục.
• Khó thở, nôn mửa, ợ chua hoặc ợ hơi.
• Đổ mồ hôi, ớn lạnh.
• Nhịp tim nhanh hoặc không đều.
• Chóng mặt, choáng váng.

Nếu gặp các triệu chứng trên và không khỏi sau 10 phút, bệnh nhân hoặc người nhà cần gọi ngay xe cấp cứu, không để bệnh nhân đến bệnh viện một mình.

Bệnh mạch vành gây ra các cơn đau thắt ngực mãn tính hoặc các biến chứng mãn tính như suy tim, rối loạn nhịp tim. Các bệnh thường gặp là:

• Tưc ngực: Có hai loại phổ biến là đau thắt ngực ổn định và đau thắt ngực không ổn định. Dù thế nào, người bệnh cũng dễ bị mệt mỏi, khó thở khi chơi thể thao, đi bộ nhanh, mang vác vật nặng, leo cầu thang hoặc ngay cả khi ăn. Đặc biệt, cơn đau thắt ngực không ổn định còn làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân hẹp động mạch vành mức độ nhẹ.
• Suy tim: Thường xảy ra ngay sau nhồi máu cơ tim do hoại tử cơ tim hoặc do hậu quả của tình trạng thiếu máu cục bộ cơ tim kéo dài. Các triệu chứng của suy tim bao gồm ho thường xuyên, khó thở và mệt mỏi.
• Rối loạn nhịp tim: Một biến chứng nguy hiểm của bệnh tim mạch vành. Nó khiến tim đập quá chậm, quá nhanh hoặc hỗn loạn. Thậm chí, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ ngừng tim đột ngột, nguy hiểm đến tính mạng.

Để hạn chế tối đa những biến chứng của bệnh mạch vành có thể xảy ra, bạn nên tham khảo các biện pháp phòng ngừa và điều trị sớm sau đây:

Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh tim mạch vành

Thay đổi lối sống để hạn chế nguy cơ mắc bệnh mạch vành cũng như các biến chứng nguy hiểm như suy tim, nhồi máu cơ tim. Lời khuyên là:

• Ngừng hút thuốc lá và tránh khói thuốc, nói không với rượu bia.
• Tránh xa thức ăn nhanh, thức ăn chứa nhiều chất béo, muối và đường.
• Ăn nhiều rau và thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, các loại đậu, trái cây, rau xanh, v.v.
• Giảm cân nếu bạn đang thừa cân.
• Dành nhiều thời gian hơn để đi bộ và hoạt động thể chất. Tuy nhiên, người bệnh tim mạch cần trao đổi kỹ với bác sĩ để lựa chọn hình thức, cường độ tập luyện phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.
• Kiểm tra và điều trị kịp thời các bệnh liên quan đến bệnh mạch vành tim như: Bệnh tiểu đường, thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, …
• Xây dựng lối sống tích cực, vui vẻ, thanh thản, tránh căng thẳng quá độ, làm việc điều độ, …

Phương pháp điều trị bệnh mạch vành

Dùng thuốc

Có nhiều loại thuốc được bác sĩ kê đơn cho người bệnh mạch vành để giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim, giúp người bệnh sống lâu hơn. Và điều người bệnh cần làm là tuân thủ nghiêm ngặt những chỉ định của bác sĩ trong việc điều trị bệnh. Thuốc do bác sĩ kê đơn thường bao gồm:

• Statin giảm cholesterol trong máu.
• Thuốc làm giảm huyết áp.
• Aspirin hoặc các loại thuốc khác giúp ngăn hình thành cục máu đông trong mạch máu.
• Thuốc điều trị bệnh tiểu đường.
• Thuốc giảm đau cho bệnh nhân đau thắt ngực.

Áp dụng các phương pháp điều trị khác

• Đặt một ống thông (stent) vào động mạch để lưu thông máu tốt.
• Phẫu thuật bắc cầu cho phép máu chảy xung quanh vị trí bị tắc nghẽn và cung cấp máu cho phần cơ tim không nhận máu.